İNTİHARA YÖNLENDİRME SUÇU NEDİR ?

1. İNTİHARA YÖNLENDİRME SUÇU NEDİR ?
2. Genel olarak

      İntihara yönlendirme suçu, genel olarak bir başkasının intihar etmesinde Yasa’nın aradığı biçimde itici güç oluşturmaktadır (TCY m. 84/1).

İntihar, bu kimsenin kendi yaşamına son vermesidir. Yani, bireyin kendisini öldürmesidir. İntihar etmek veya intihara teşebbüs olgusu, hukukumuzda suç değildir. Başka bir deyişle, Türk hukukunda kişinin kendisini öldürmeye kalkışması ya da öldürmesi suç değildir. Suç olan şey, bir başkasını intihar etmeye azmettirmek, intihara teşvik etmek, intihar kararını güçlendirmek veya öteki yollarla intihara yardım etmektir.

İntihara yönlendirme suçunun hukuksal konusunu “yaşam hakkı” oluşturmaktadır. İntihara yönlendirme başkasının yaşamına son vermeye yönelen bir davranıştır. Bu yönüyle kişinin yaşam hakkına bir saldırı niteliği taşır.

1. Suçun Unsurları
2. Suçun Maddi Unsurları

      İntihara yönlendirme suçunun faili ve mağduru herkes olabilir. Bu yönüyle suç, genel bir suçtur.

Suçun maddi konusu ise “yaşayan insandır”.

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, intiharla ilgili olarak üç ayrı suç öngörülmüştür:

• İntihara ikna ve yardım
• İntihara alenen teşvik
• İntihara zorlama.

      İntihara ikna ve yardım suçu, seçimlik hareketli bir suçtur. Suçun hareket öğesini, başkasını intihara azmettirmek, teşvik etmek, başkasının intihar kararını kuvvetlendirmek veya başkasının intiharına herhangi bir biçimde yardım etmek oluşturur. Suç, sayılan davranışların herhangi biriyle işlenebilir (TCY m. 84/1).

765 sayılı eski Yasa’dan farklı olarak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda yalnızca intihar kararının alınmasını sağlamak değil, alınmış kararın kuvvetlendirilmesi ve teşviki de suç sayılmıştır. Yardımın herhangi bir biçimde olabileceği hükmü konularak, ihmali davranışlarla da yardım edilmesinin cezalandırılmasına olanak tanınmıştır.

İntihara azmettirmekten anlaşılması gereken, intihar etmeyi hiç düşünmeyen bir kimseyi, kendi yaşamına son vermeye karar verdirmektir. İntihara teşvik etmek, intihar etmeyi düşünen, ancak henüz bu konuda karar vermemiş olan bir kimseyi bu kararı vermeye yöneltmektir. Başkasının intihar kararını kuvvetlendirmek ise intihar etmeye karar vermiş olan bir kimseyi karar aşamasından icra aşamasına geçmeye yöneltmektir. Başkasının intiharına yardım etmek ise mağdurun intiharını kolaylaştırıcı her türlü faaliyeti ifade eder. Bu da daha çok intihar etmek isteyene maddi yardımda bulunmayı ifade eder. Örneğin araç sağlamak gibi.

Hareket öğesinin oluşması için intiharın gerçekleşmiş olması, yani kişinin ölmüş olması gerekmez. 765 sayılı eski Yasa, intihara ikna ve yardımın cezalandırılabilmesi için intiharın gerçekleşmiş olmasını aramaktadır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, ölümün sonucunun gerçekleşmiş olmasını aramamaktadır. Bu bakımdan Yasa sonuç vermeyen bir ikna veya yardımı da cezalandırmaktadır.

İntihara alenen teşvik suçunun hareket öğesini, açıkça belli bir kişiyi hedef almaksızın başkalarını intihara teşvik etmek oluşturmaktadır (TCY m. 84/3). Suçun oluşması için intiharın gerçekleşmiş olması, yani ölüm sonucunun doğması gerekmez. Hareket öğesinin oluşabilmesi için intihara teşvikin “alenen” olması gerekir. Türk Ceza Kanunu’nda “aleniyet” kavramı tanımlanmamıştır. Aleniyet için aranan temel ölçüt, eylemin, gerçekleştiği koşullar bakımından belirli olmayan ve birden fazla kişi tarafından algılanabilir olmasıdır.

İntihara zorlama suçu, seçimlik hareketli bir suçtur. Bu suç ya isnat edilebilir olmayan bir kimseyi intihara sevk etmek suretiyle ya da bu yeteneğe sahip olan kimseyi cebir ve tehdit kullanmak suretiyle intihara mecbur etmek suretiyle işlenebilir (TCY m. 84/4). İlk durumda failin cebir ve tehdit kullanmış olması gerekmez. İkinci durumda ise suçun oluşması failin cebir kullanarak veya tehdit ederek, kişiyi intihara yöneltmiş olması gerekir. Her iki durumda intihara zorlanan kişinin ölmüş olması gerekmektedir. Bu suçta fail kasten öldürme suçundan dolayı sorumlu olmaktadır.

İntihara ikna veya yardım suçunda intiharın gerçekleşmesi yani, mağdurun ölmesi cezanın arttırılmasını gerektiren nitelikli bir unsurdur (TCY m. 84/2). İntihar girişimi başarısız kalırsa mağduru intihara yönlendiren fail hakkında bu nitelikli unsur uygulanmaz.

2. Hukuka Aykırılık Unsuru

      İntihara yönlendirme suçunda bir hukuka uygunluk nedeni düşünmek zordur.

3. Manevi Unsur

Suçun manevi unsuru kasttır. Suçun oluşabilmesi failin “saiki veya amacı” önem taşımaz.

1. Suçun Özel Görünüş Biçimleri

Bu suça teşebbüs ve iştirakin her türü mümkündür.

İşlediği eylemin anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan veya ortadan kaldırılan kişileri intihara sevk edenlerle cebir veya tehdit kullanmak suretiyle kişileri intihara mecbur edenler, intihara yönlendirme suçundan değil, kasten öldürme suçundan sorumlu tutulurlar (TCY m. 84/4).

1. Muhakeme

      İntihara yönlendirme suçunun soruşturma ve kovuşturması re’sen yapılır; şikâyet aranmaz.